آموزش و پرورش

کم‌توانی ذهنی، اختلالی است که بر تمامی جنبه‎های مهم تحولی، مانند کنش‌ورزی شناختی، رفتاری، جسمانی، اجتماعی و هیجانی تأثیر منفی می‏‌گذارد. تأخیر زبانی و حرکتی نوزاد در سنین اولیه زندگی می‎تواند سرنخ‎هایی مهم از این اختلال در اختیار ما قرار دهد. کتاب حاضر در هفت فصل تدوین شده است با عنوان‌های مقدمه، تعریف و توصیف، طبقه‌بندی فرایند ارزیابی و تشخیص، سبب‎شناسی، ویژگی‌های افراد مبتلا و... . همچنین علاوه‎بر واژه‎نامه انگلیسی به فارسی، برای اولین‎بار، واژه‌نامه توصیفی در پایان فصل هفتم آورده شده است.

در این کتاب، به شکل تفصیلی با رویکرد به کارگرفته شده در تربیت معلم، یعنی تربیت «معلم فکور» آشنا می‎شوید که سعی دارد به صورت فزاینده، عمل فکورانه را درمعلم و دانشجومعلم بارور کند. با این رویکرد، از جمله موضوعات و محورهای زیر در کتاب پی گرفته می‌شود: «تربیت فکری معلم از نگاه دین»، «ابعاد تفکر انتقادی در تربیت معلم فکور»، «نویسندگی، ابزار حرفه‌‏ای و بالندگی معلم فکور»، «اخلاق حرفه‎ای معلم فکور»، »تجربه زیسته معلم فکور»، «فناوری اطلاعات و توسعه حرفه‎ای معلم فکور»، «دانشگاه فرهنگیان و تربیت معلم فکور».

کلاس چندپایه، کلاسی است که در آن، یک معلم، زیر یک سقف، دانش‌آموزانی را که از نظر سن، توانایی، مهارت و پایه تحصیلی متفاوت هستند، در طول یک سال تحصیلی آموزش می‌دهد. مؤلف کتاب مدعی است تمام آنچه را که معلمان باید برای آموزش در کلاس‌های چند پایه بدانند، ارائه داده است: نحوه برنامه‌ریزی خلاق در کلاس‌های چندپایه، اصول طراحی در برنامه این کلاس‌ها، تکلیف و انواع نقش آن، بازی‌های آموزشی و نمونه‌هایی از آن، هوش‌های چندگانه و تأثیر آن در اداره بهتر این کلاس‌ها و مهم‌ترین هدف‌های درس‌پژوهی، از جمله مباحثی است که در کتاب حاضر بررسی شده است.

در این دوره پر تحول، عنصر دانش به عنوان سرمایه معنوی و فکری سازمان‌ها از جمله سازمان آموزش و پرورش، کلید اصلی موفقیت مدیران است . یکی از رویکردهای مدیریتی نوین که آموزش و پرورش کنونی برای رسیدن به اهداف خود به آن نیاز دارد، مدیریت دانش است. این کتاب که آن را در دو بخش می‌خوانید، نویسنده به تشریح و بررسی مدیریت دانش و تأثیر آن در تعالی آموزش و پرورش پرداخته است. مدیریت دانش: تعاریف، دیدگاه‌ها، نقش‌ها و رهنمودها، مدیریت دانش در عصر نوین، انواع دانش، مکاتب مدیریت دانش، مستندسازی تجربیات مدیران، منابع یادگیری مدیران و مدیریت دانش در مدارس، از جمله موضوعات کتاب هستند.

هواداران دیدگاه آموزش تلفیقی و فراگیر بر آن‌اند که نیازهای ویژه آموزشی کودکان با ناتوانی، باید در کلاس عادی و از طریق همکاری بین نظام عادی و خاص برطرف شود. در سال‌های اخیر حضور دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مدارس عادی گسترش یافته است؛ اما متأسفانه هنوز آگاهی و شناخت کافی نسبت به چگونگی برخورد با این گروه از دانش‌آموزان وجود ندارد. این کتاب با هدف پاسخ‌گویی به این نیاز و با عنایت به مشکلات موجود در مدارس ایران و برای معلمان و والدین این بچه‌ها نوشته شده است و در فصل دوم به‌طور خاص، به مسائل کودکان نابینا یا کم‌بینادر مدارس پرداخته است.

شناسایی کودکان تیزهوش و مستعد به الگویی صحیح و معتبر نیاز درد. مدل افتراقی گانیه، که در این کتاب تشریح شده است، برای حل مشکل شناسایی تیزهوشان، رهیافت مناسبی تلقی می‌شود. کتاب ابتدا به شناخت تیزهوشی می‌پردازد. شناسایی دانش آموزان تیزهوش و رشد عاطفی و اجتماعی آنان در مرحلۀ بعدی قرار دارد. تشخیص کم‌آموزی در تیزهوشان، برنامۀ درسی متفاوت و گروه‌بندی متفاوت دانش‌آموزان تیزهوش نیز دیگر بخش‌های کتاب هستند.

کتاب با ذکر خاطره‌ای از بازدید نویسنده از مدرسۀ دوران کودکی خود آغاز می‌شود. در نتیجۀ آن، نویسنده مسائل عمدۀ آموزش و پرورش را بررسی و شاخص‌های آموزش کیفی و نقش معلمان را در این میان واکاوی می‌کند. در نهایت، راهکارهایی عملی برای دستیابی به آموزش کیفی که در واقع مهم‌ترین چالش نظام آموزشی ایران است ارائه می‌دهد.

سنجش و ارزشیابی آموزشی از جمله عناصر مهم کلاس‌های درس محسوب می‌شود. کتاب پیش رو در بستر روش سنجش عملکرد، ضمن ارائۀ بحث‌های نظری، راهکارهایی عملی ارائه کرده و مثال‌هایی متنوع از دورۀ دبستان تا دبیرستان و در موضوعات متفاوت آورده است. تقسیم بندی نوینی از سنجش‌های عملکرد و طراحی نظام نمره‌گذاری جدیدی به نام راهنمای توصیف عملکرد، از جمله ویژگی‌های آن است. مثال‌هایی عملیاتی از سنجش تکوینی جاسازی‌شده در فرایند تدریس و یادگیری نیز در کتاب آمده‌اند.

کتاب حاضر ترجمۀ گزارشی است از نتایج اقدامات بخشی از پروژۀ شادسازی مدرسه‌ها که روابط مهم بین شادی و کیفیت آموزش را به رسمیت می‌شناسد. نویسندۀ کتاب، نظام‌های آموزشی را به نگاهی فراتر از قلمروهای سنتی یادگیری دعوت می‌کند تا به مخاطبان خود کمک کنند به موفقیت و شادمانی دست یابند. این کتاب تجربه‌های زیستۀ فراوانی از مدرسه‌ها به مخاطب ارائه می‌دهد.

کتاب حاضر به ترویج و آموزش علمی و اصولی قصه‌گویی، در زمان اجرای فعالیت‌های آموزشی، به ویژه زمان تدریس اختصاص دارد. این کتاب سه فصل دارد و بر آن است تا به صورت گام‌ به گام با علاقه‌مندانِ قصه‌گویی همراه شود. ضرورت وجودی، ارکان و قلمرو فعالیت، شاخص‌های کمّی و کیفی مؤثر بر اجرای کار قصه‌گویی و مثال‌هایی که تاکنون در این زمینه به صورت عملی به اجرا درآمده است، از جمله مطالب کتاب است. همچنین نظرات صاحب‌نظران علمی و فنی قصه‌گویی در کنار منابع متعدد و متنوعی که تاکنون در این زمینه تألیف شده، آورده شده است.