علوم تربیتی

کتاب حاضر به‌منظور آشنایی کامل معلمان ابتدایی با یکی از شیوه‌های ارزشیابی تحصیلی ــ تربیتی، یعنی ارزشیابی توصیفی تدوین شده است. در این راستا ابزارها و روش‌های مناسب این شیوه، مانند کار‌پوشه، آزمون‌ها (با تأکید بر آزمون‌های عملکردی) و مشاهدات در طول فرایند یاددهی ــ یادگیری و ... معرفی و درباره هر یک از آن‌‌ها توضیح داده شده است. در پایان کتاب اهداف برنامه‌های درسی و سطوح عملکردی پایه‌های اول تا ششم آمده است.

کتاب با نگاهی اجمالی به نتایج آزمون‌های بین‌المللی «پرلز» در سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۱ و مقایسه عملکرد کشورهای برتر و موفق در سواد خواندن پرداخته است. همچنین راهنمای تصحیح و نمره‌گذاری سؤالات پاسخ‌ساز و طبقه‌بندی هر یک به تفکیک اهداف و فرایند‌های یادگیری ارائه شده است. هدف از انتشار این کتاب آشنایی مدیران و سیاست‌گذاران آموزشی در سطوح مختلف ستادی و اجرایی برای سازمان‌دهی و هدایت منابع آموزشی است.

مدرسه خلاق، مدرسه‌ای است بازی‌محور که در آن یادگیری به فعالیتی خود‌جوش و مورد علاقه کودکان و نوجوانان تبدیل می‌شود. در این نوشتار، اجزای مختلف این نوع مدرسه معرفی می‌شود و بخشی از ایده‌های نویسنده با ترکیبی از تجارب یک مدرسه خلاق به نام «کومبس» که تجارب یادگیری در آن در سه زمینه سیاست و خط‌مشی، فن تعلیم و تربیت و برنامه‌ درسی مطرح شده است، ترسیم می‌گردد.

کتاب، روش‌های تدریس خلاقِ مبتنی بر بازی و روش آموزشی خلاق را با به‌کار گیری حواس مختلف و به منظور تسهیل هرچه بیشتر فرایند آموزشی مورد بررسی قرار داده است. این روش‌ها موجب رشد خلاقیت در دانش‌آموزان می‌شود که لازمه زندگی فردی و اجتماعی است. روش‌های معرفی شده، حاصل یک دهه کار آموزشی بر روی یکی از آسیب‌‌پذیرترین اقشار جامعه، یعنی کودکان کار و خیابان و زنان مهاجر است.

کتاب، چالش‌ها و فرصت‌های گوناگونی را که به وسیله تدریس چندپایه روی می‌دهد، با تمرکز بر مدیریت و تدریس مؤثر در کلاس چندپایه و ارزیابی جامع پیشرفت فردی دانش‌آموزان بررسی کرده است و به معلمان کمک می‌کند تا کیفیت تدریس خود را بالاتر ببرند.

امروزه کمتر جامعه‌ای است که در سیاست‌گذاری‌های خود موضوع جنسیت را مدنظر قرار ندهد.برنامه‌های آموزشی نظام تربیت رسمی و عمومی نیز در این زمینه با پرسش‌ها و مناقشه‌هایی روبه‌رو هستند و در برخی موارد نیاز به بازبینی دارند که باید با بسترهای فرهنگی و اجتماعی جامعه تناسب داشته باشند. مؤلف با انجام پژوهش و مصاحبه روی جامعه هدف، به مباحث نظری و ارائه تعریف جنسیت پرداخته و به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه و در چه سطحی ملاحظات جنسیتی در نظام‌های اجتماعی و برنامه‌های تربیتی باید صورت بگیرد.

رساله «تربیت» نخستین نظام‌نامه آموزشی در آموزش و پرورش جدید ایران است. در این کتاب نصایح تنی چند از دانشمندان بزرگ، درخصوص تربیت فرزندان دختر و پسر نیز ارائه شده است. همچنین شرح نظام‌نامه مدرسه ایرانیان استانبول (تأسیس 1263 ه.ش) با مدیریت حاج‌رضا قلی خراسانی در کتاب درج شده است.

کتاب حاضر شامل نتایج تحقیق پژوهشی است در موضوع آزمون پیشرفت تحصیلی نوشتن پایه اول ابتدایی با استفاده از جدول مشخصات آزمون یا جدول دو‌بعدی و گویه‌های شش خرده آزمون از کتاب فارسی. در این بررسی مباحثی مانند مراحل معیارسازی، روش انتخاب نمونه و نمرات هنجاری مطالعه شده و دفترچه ثبت پاسخ‌ها و نمره‌گذاری گویه‌های آزمون پیشرفت تحصیلی نوشتن نیز ضمیمه کتاب است.

روش‌های راهنمایی و مشورت طی دوره‌های گوناگون تاریخی تحولات مثبتی را تجربه کرده است. در این کتاب سعی شده قلمرو و حوزه‌های اصلی رشته راهنمایی و مشاوره به مخاطبان معرفی گردد. در گام نخست اطلاعاتی در زمینه تاریخچه راهنمایی و مشاوره در ایران ارائه گردیده و در ادامه، نظریه‌های گوناگون و کاربردهای این رشته در عرصه‌های مختلف تشریح و قلمروها و حوزه‌های اصلی این رشته معرفی شده است.

نظریه‌پردازان و برنامه‌ریزان تربیتی می‌توانند با اتکا به مبانی و اصول عصب‌شناختی یادگیری، به توصیف جامع‌تری از ماهیت پدیده‌های تربیتی دست‌ یابند و در پی آن، برنامه‌های مدارس را بهبود بخشند. نگارنده در اثر پیش رو ضمن مروری جامع بر پیشینه نظری و تجربی مرتبط با مطالعات عصب‌شناختی- تربیتی، مبانی و اصول و کاربردهای تربیتی مبتنی بر این پژوهش‌ها را تحلیل و توصیف کرده است. در این کتاب سعی شده بخش گسترده‌ای از دانش معتبر عرضه گردد و به‌کار گرفته شود.