استثنایی

دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی به آموزش مهارت‌هایی در مقوله‌های سواد پایه، شایستگی‌ها و ویژگی‌های فردی نیازمندند. در این کتاب راهکارهایی بسیار ساده و عملی برای حل مشکلات کودکان ارائه شده‌اند؛ مشکلاتی مثل: ناخن جویدن، حسادت، مدرسه‌هراسی، کم‌توجهی یا بیش‌فعالی، خشونت و اختلالات یادگیری. «مهارت‌های اصلاح و تغییر رفتار کودکان و نوجوانان، تربیت جنسی و مسائل آن، ایجاد انگیزه در کودکان، لجبازی، گوشه‌گیری، سوگ و سوگواری و برقراری نظم در کودکان» از جمله موارد مطرح‌شده در کتاب هستند.

درک مطلب عالی‌ترین سطح در فرایند خواندن است و نقشی محوری در یادگیری و موفقیت تحصیلی ایفا می‌کند. عوامل متعددی در دستیابی به مهارت‌های درک مطلب اثرگذارند که این کتاب به آن‌ها می‌پردازد (به جز عوامل درونی و ارثی). مخاطبان این کتاب هم دانش‌آموزان عادی و هم مبتلایان به مشکلات یادگیری هستند. کتاب بر روش‌های آموزش درک مطلب بین دانش‌آموزان ناتوان در یادگیری و دچار مشکل در خواندن متمرکز است. البته بر تمرین‌های خاصی که بر اساس پژوهش‌ها تدوین‌شده‌اند نیز تأکید ویژه دارد. همچنین، توصیفی از بنیان‌های دانشی در حوزه‌های مرتبط با درک مطلب عرضه می‌کند و راهبردهایی برای معلمان در کار با دانش‌آموزان را دربردارد.

نگارش و درست‌نویسی الفبای آموزش تمام دانش‌ها و حرفه‌هاست. کتاب حاضر مربوط به پایۀ دوم دبستان دانش‌آموزان دچار نیازهای ویژۀ ذهنی است. انواع املاهای تصویری، جدولی، قطره‌ای و خورشیدی در این کتاب آمده‌اند. برای هر درس یک املا طراحی شده و در پایان کتاب نیز متن املای پیشنهادی برای هر درس در نظر گرفته شده است تا والدین نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

کودکانی که در یادگیری مشکل دارند و در سطح پایین‌تری قرار دارند، به تمرین‌هایی مخصوص نیاز دارند تا بتوانند بهتر یاد بگیرند. کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای تمرین برای کودکان کم‌توان ذهنی است تا همگام با کتاب درسی‌شان، با انجام فعالیت‌های متنوع بتوانند حافظۀ قوی‌تر و دقت و توجه بیشتری داشته‌باشند. انواع تمرین‌های علامت‌زدنی، پرکردن جای خالی، رنگ‌آمیزی، وصل‌کردنی و کامل‌کردنی مربوط به درس علوم تجربی پایۀ چهارم دبستان در این کتاب عرضه شده‌اند.

تعیین مقیاس هوشی، به‌خصوص در کودک، یکی از دغدغه‌های اولیای آموزش است. کتاب حاضر به تفسیر مقیاس هوشی «استنفورد-بینه»، به عنوان مقیاسی در تعیین هوش، اختصاص دارد. در نسخۀ پنجم این مقیاس (SB5) که پس از بازبینی هفت‌ساله منتشر شده‌است، آزمون گیرندگان با دو خرده آزمون مسیریابی شروع می‌کنند (آزمون غیرکلامی و آزمون واژگان یا کلامی). کتاب حاضر پس از معرفی عامل‌ها و خرده‌آزمون‌ها و ذکر استدلال‌ها، به تفسیر SB5 می‌پردازد. سپس کاربردهای بالینی این آزمون را مطرح و در نهایت گزارش‌هایی موردی ارائه می‌دهد.

یکی از عوامل تأثیرگذار در فرایند حل مسئله و رفع مشکلات یادگیری ریاضی، درک روابط منطقی بین اعداد و اشیاست. کتاب حاضر با رویکرد درمانی برای حل مشکلات ویژۀ یادگیری طراحی شده‌است. تمرین‌های کتاب برای تقویت مهارت‌های پیش‌نیاز یادگیری و از ساده به مشکل تدوین‌شده‌اند. تمرین‌ها متنوع‌اند، به‌طور هدفمند تکرار شده‌اند و مفاهیمی مثل تناظر یک‌به‌یک، طبقه‌بندی، تفاوت و تشابه، ردیف‌بندی، مفهوم عدد و شناسایی آن، و چهارعمل اصلی را پوشش می‌دهند.

بیش فعالی اختلالی است که در آن پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر وجود دارد. در این کتاب اختلال«بیش‌فعالی» توصیف می‌شود. چگونگی تشخیص کودک بیش‌فعال از دیگر کودکان بازیگوش، مشخصۀ مبتلایان به این اختلال، دسته‌بندی، انواع و عوارض، تفاوت بیش‌فعالی دختران و پسران، آزمون تشخیص بیش‌فعالی، درمان، راهنمایی‌هایی برای والدین و آموزگاران، و بازی‌ها و تمرین‌هایی برای پرورش دقت در چنین کودکانی، از جمله مسائل کتاب هستند.

افراد مبتلا به اتیسم به حمایت و توجه نیاز دارند و معمولاً خانواده‌ها نمی‌دانند چگونه با این موضوع کنار بیایند. کتاب حاضر نوشتۀ مادری است که خود کودک مبتلا به اتیسم دارد. متن کتاب از زبان کودک دچار اتیسم نوشته شده و 10 نکته را که در کار با کودکان مبتلا باید در نظر داشت به زبان بسیار ساده و روان توضیح می دهد. مطالب کتاب قابل درک و کاربرد هستند و از زبان علمی یا اصطلاحات دانشگاهی به دورند.

استفاده از وسایل دیجیتالی امروزی برای کودکان طیف اتیسم به مثابه «تیغ دولبه» است، زیرا از یک طرف این وسایل از تعامل کودکان اتیسم با مربی می‌کاهند و از طرف دیگر استفادۀ هدفمند و با کاربرد درمانی از آن‌ها، می‌تواند در کاهش مشکلات چنین کودکانی مؤثر باشد. در کتاب حاضر، علاوه بر معرفی مختصر اختلال طیف اتیسم و مروری بر جدیدترین نظریه‌های مطرح در این باره، کاربردهای درمانی تکنولوژی برای کمک به کودکان مبتلا به اتیسم مطرح‌شده‌اند.

روان‌شناسی مثبت‌نگر رویکرد به نسبت جدیدی در روان‌شناسی است که می‌کوشد از طریق ایجاد و تقویت هیجانات مثبت، رضایت از زندگی را به افراد بازگرداند. نویسندۀ کتاب حاضر پس از معرفی روان‌شناسی مثبت‌نگر، محورها و مفروضات این رویکرد و ابعاد آن، بنیان‌های نظری آن را توضیح می‌دهد. سپس در بخش «دستورالعمل روان‌درمانی مثبت‌نگر»، در طول 14 جلسه، این روش را برای درمانگر مرور می‌کند. در این جلسات، مواردی مثل خاطرات مفتوح یا بد، قدرشناسی، روابط مثبت و نوع دوستی بررسی می‌شوند.