استثنایی

در این کتاب پیش‌نیازهایی برای جلوگیری از بروز اختلالات یادگیری در نوآموزان پیش‌دبستانی مطرح شده است. به گفتۀ نویسنده، تعیین اختلالات در کودکان به این امر بستگی دارد که مربیان بتوانند رفتار را متناسب با سن کودک مشاهده کنند و به روانشناسی رشد آگاه باشند. جدولی از مراحل مهم رشد طبیعی از سه ماهگی تا دوازده سالگی در این کتاب طراحی شده است تا مربیان با این تغییرات آشنایی بیشتری پیدا کنند. فعالیت‌هایی نیز در بخش‌های پایانی وجود دارد تا با انجام آن‌ها، مهارت‌های کودکان تقویت شود.

کسانی که با افراد دچار مشکلات شدید ارتباطی کار می‌کنند و حتی مراقبان، گاهی نمی‌دانند چگونه ارتباط ثمربخشی با این افراد برقرار کنند. کتاب حاضر می‌کوشد به همۀ کسانی که با این افراد سر و کار دارند کمک کند. در این کتاب، چارچوبی برای درک علت انجام یک فعالیت مطرح می‌شود و نیز ایده‌های متفاوتی که می‌توان آن‌ها را عملی کرد. ابزارهایی سنجشی نیز معرفی شده اند که کار با آن‌ها آسان و امکان‌پذیر است. در بخش اول کتاب نظریه‌هایی از فعالیت‌های متمرکز بر حواس و برنامه‌های اجرای آن‌ها آمده‌است. ایده‌هایی برای فعالیت‌هایی مثل تهیۀ نوشیدنی‌ها، خوردنی‌ها، مراقبت شخصی و خانه‌داری، و کارهای هنری دست‌ساز نیز از جمله مباحث کتاب هستند.

تسلط به مفاهیم ریاضی کتاب درسی پایۀ اول دبستان به تمرین نیاز دارد. کتاب پیش رو شامل تمرین‌های متنوعی است از مفاهیم اولیۀ ریاضی از جمله: «بالا و پایین، زیر و رو، راست و چپ، باز و بسته، جلو و عقب، بزرگ و کوچک، گروه‌بندی، ردیف‌بندی، بیشتر و کمتر، و تقارن» که کودک پایه اولی را در درک ریاضی توانا می‌کنند. تمرین‌ها تصویری هستند و جنبۀ سرگرم‌کنندگی دارند. کتاب به گونه‌ای تنظیم شده است که برای کودکان دارای نیازهای ویژۀ ذهنی نیز قابل استفاده باشد.

دانشمندان و مخترعان از خانواده‌های فقیر یا متوسط جامعه برخاسته‌اند، ولی به‌خاطر علاقه، اراده، خودباوری، اعتماد به‌نفس، تلاش و کوشش شبانه‌روزی توانسته‌اند با اختراع و اکتشاف، بزرگ‌ترین خدمت را به مردم جهان داشته باشند. کتاب پیش رو یکی از عنوان‌های مجموعه‌ای چند جلدی است و مهم‌ترین زوایای زندگی «هلن‌کلر» را دربرگرفته‌است. هلن در کودکی نابینا و ناشنوا شد، اما با تلاش به چهره‌ای ماندگار تبدیل شد.

دانشمندان و بزرگان علم در بعضی دوره‌های تاریخی با اختراعات خود عامل پیشرفت‌های فراوانی بوده‌اند. مجموعۀ «همراه با علم، همگام با دانشمندان» با نثری ساده و روان مهم‌ترین زوایای زندگی دانشمندان و فعالیت‌هایی را که در قالب اختراع، اکتشاف و نظریه ارائه داده‌اند، مطرح می‌کند. در این جلد که شانزدهمین کتاب است، لویی بریل، مخترع خط بریل، معرفی می‌شود. لویی در کودکی نابینا می‌شود و همین انگیزه‌ای می‌شود برای اختراع خط مخصوص نابینایان.

یکی از مشکلات مهم خانواده‌های دارای کودکان طیف اتیسم، دغدغۀ مسائلی چون آیندۀ شغلی و استقلال حرفه‌ای آ‌ن‌هاست. نویسندۀ این کتاب کوشیده است مخاطب را با مقولۀ توان‌بخشی حرفه‌ای بیشتر آشنا کند تا این نوجوانان در محیط حرفه‌ای مهارت‌های اجتماعی را در تعامل با دیگران داشته‌باشند و نیز ارتباط آ‌ن‌ها با محیط بهتر شود. معرفی اختلال طیف اتیسم، توان‌بخشی حرفه‌ای و فعالیت‌های لازم برای این توان‌بخشی، محتوای کتاب را تشکیل می‌دهد.

در کنار مداخله‌ها و رویکردهای درمانی، آموزشی و توان‌بخشی به کودکان طیف اتیسم، تئاتر درمانی از جمله رویکردهای مؤثر است. در این کتاب، با توجه به علائم و نشانه‌های کودکان و نوجوانان مبتلا به اتیسم، و توانمندی‌های آن‌ها، تکنیک‌های تئاتر درمانی ارائه‌شده‌اند تا خانواده‌ها و مربیان اتیسم در بهبود مشکلات کودکان از آن‌ها استفاده کنند. تکنیک‌ها 11 مورد هستند و علاوه بر سادگی زیاد، توسط مؤلفان کتاب، در کار با کودکان مبتلا تجربه‌شد‌ه‌اند.

کار مربی و درمانگر اوتیسم کمک به ارتقای مهارت‌های کودکان مبتلاست تا کمتر رنج و ناکامی را تجربه کنند. در این کتاب، در دو فصل، به مسائل و اختلال‌های طیف اوتیسم و پژوهش‌های مرتبط نگاهی شده‌است. سپس در فصل سوم، شانزده تمرین در شکل یک برنامۀ هنر درمانی، با هدف کاهش و بهبود علائم مشترک این کودکان، عرضه شده‌اند. تمرین‌ها کاربردی هستند و به عنوان نمونه در اختیار خانواده‌ها کودکان مبتلا و مربیان و درمانگران قرار گرفته‌اند.

چند سالی است که روان‌شناسان هوش هیجانی را در کنار هوش‌شناختی یا همان بهرۀ هوشی به جامعه معرفی کرده‌اند. همان‌گونه که هوش شناختی موفقیت کودک را در تحصیل تضمین‌می‌کند، هوش هیجانی نیز موفقیت او را در تمام زندگی موجب می‌شود. هوش هیجانی چند مؤلفه‌ را مورد توجه قرارمی‌دهد: درون فردی (خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، عزت نفس، خودشکوفایی واستقلال)؛ بین فردی (روابط بین فردی، همدلی و مسئولیت‌پذیری)؛ سازگاری (واقع‌گرایی، انعطاف‌پذیری و حل مسئله)؛ کنترل تنش و استرس (تحمل استرس و کنترل تکانه)؛ خلق و خوی عمومی( خوش‌بینی و شادمانی). کتاب حاضر در قالب فعالیت‌های متعدد می‌کوشد توان کودک را در این موارد بیفزاید.

موسیقی روی انواع یادگیری اثر مثبت دارد و کودک با تکمیل فعالیت‌های ذهنی به وسیلۀ تجربه‌های حسی- جنبشی، مانند آوازخواندن، یادگیری خود را به سطحی بسیار پیچیده‌تر می‌رساند. نویسندۀ کتاب حاضر کوشیده است اهمیت عناصر موسیقایی را در هر دوره از رشد کودک نشان دهد و مراقبان و والدین کودک را به بهره‌گیری از این عناصر تشویق کند. کتاب در هشت فصل تنظیم شده است. نخستین ملودی‌های زندگی پیش از تولد تا تولد، گریه نوزاد در زمان تولد، دست زدن درشش ماهگی، حرکت‌های موزون هجده ماهگی، بزن و بکوب و آواز سه سالگی، بخوان و بخوان چهار سالگی، ریتم‌های اندیشه در شش سالگی و آفریدن حس هویت در هشت سالگی، از جمله موضوعات کتاب هستند. در واقع، کتاب در تربیت شنوایی کودک، و به خصوص کودک کم شنوا، می کوشد.