روان‌شناسی

کودکان مبتلا به اختلال وسواس، ممکن‌است به افکار و تصویرهای مزاحم و وسواس‌گونه دچار شوند و حیطه‌های عملکردی‌شان دچار آسیب شود. کتاب حاضر با توجه به شیوع بالای اختلال‌های اضطرابی، از جمله وسواس و پیامدهای آن، می‌کوشد در 9 فصل به این موضوع بپردازد. ابتدا وسواس را تعریف کرده و تفاوت اختلال وسواسی در کودکان و راه‌های تشخیص و روش‌های درمانی اختلال وسواس را توضیح داده‌است. راهنمای اختلال وسواس ویژۀ والدین، معلمان و کودکان، مهارت‌های خودیاری و درمان اختلال وسواس نیز از جمله بخش‌های کتاب هستند.

تربیت کودک در ارتباط درست پدر و مادر با او شکل می‌گیرد. کتاب پیش رو، در زمینۀ تربیت فرزندان، بر برقراری ارتباط مبتنی است تا اصلاح رفتار و دو بخش اصلی دارد. بخش اول به نظریۀ برقراری رابطۀ تنبیهی و فراهم کردن بستر مناسب برای درک اطلاعات ضروری پایه مربوط است. اصول کلاسیک عمومی پذیرفته شدۀ مربوط به رشد و تحول در این بخش مطرح شده‌اند. بخش دوم کتاب دربارۀ ابزارها و راهنمایی هایی است که از والدین گردآوری شده‌اند.

یکی از مشکلات ارتباطی خانواده‌ها «گوش نکردن صحیح و درست نشنیدن» است. در حالی که شنیده‌شدن یکی از نیازهای اساسی انسان است. کتاب حاضر در 13 فصل تنظیم شده‌است و می‌کوشد راه‌های گوش دادن به دیگران را به مخاطب بیاموزد. عنوان‌های بعضی فصل‌های کتاب عبارت‌اند از: چرا افراد به حرف‌های هم گوش نمی‌دهند؛ ما آنچه را می‌خواهیم می‌شنویم؛ گوش دادن به حرف‌های فرزندان و نوجوانان.

داشتن افکار نگران کننده، تحریک آمیز و میل قوی به تکرار رفتارهای خاص از نشانه های اولیۀ وسواس هستند. کتاب حاضر با دربرداشتن حدود 40 فعالیت، راه شناخت افکار وسواس گونه را توضیح می دهد، و راه‌های رهایی از وسواس فکری و متوقف کردن افکار منفی را برمی‌شمارد. غلبه بر احساس و جایگزینی افکار، کاهش اضطراب، ترک عادت‌ها و تحمل خود از دیگر مواردی هستند که فعالیت‌هایی برای آن‌ها در کتاب آمده‌اند.

برخورداری از عزت نفس به معنای این است که فرد احساس ارزشمندی خوبی نسبت به خویش داشته باشد و با شناخت نقطه ضعف‌ها و قوت‌های خود، ارزش خویش را بداند. کتاب حاضر از مجموعه کتاب‌های کار «مهارت های روان شناختی نوجوانان» با دربرداشتن حدود 40 فعالیت، مفهوم عزت نفس را توضیح می‌دهد، فرد را نسبت به خود، خانواده، دوستان و جامعه آگاه می سازد، در مورد کشف رویاها و علاقه‌ها صحبت می‌کند و دربارۀ قدرت نگرش، تحمل سختی، مسئولیت پذیری، درک مستقیم و شهودی، دلسوزی و حمایت، به او راهکارهایی نشان می دهد.

بیشتر شخصیت فرد در شش سال اول زندگی او شکل می‌گیرد. کتاب حاضر ابعاد اخلاقی زندگی کودک را در هفت فصل مورد بحث قرار داده‌است. چیستی اخلاق و تجربه‌های اخلاقی کودکان در مدرسه، موضوع فصل اول کتاب هستند. پرخاشگری (کلامی و فیزیکی) در فصل‌های دوم و سوم مطرح شده‌است. طرد شدن و دلایل طردکردن هم‌بازی در بازی‌های کودکانه، مفاهیم وفاداری در دوستی‌های کودکانه، تلاش معلمان در فهم، و حل و فصل مشاجرات کودکان و پیدا کردن مقصر، و در نهایت وضعیت اخلاقی کودکان در دنیای امروز، موضوعات فصل‌های بعدی کتاب هستند.

آسیب‌های اجتماعی مهلک‌ترین افت و عامل تهدید‌کنندۀ هر جامعه در ابعاد بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و روانی است. در این دوره، یکی از نمودهای آسیب‌های روانی، اعتیاد به مواد مخدر و روان‌گردان است. در این کتاب، علاوه بر تعریف مفاهیم مرتبط با مواد مخد و روان‌گردان، سابقۀ تقنینی و باورهای غلط در این خصوص مطرح شده‌اند. نشانه‌های بالینی مصرف هر نوع و روش‌های مصرف نیز به تفصیل آمده‌اند.

آموختن شیوه‌های عملی تربیت، به والدین کمک می‌کند فرزندانی شادتر و موفق‌تر داشته‌باشند. کتاب‌های مجموعۀ «کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان» به روش‌ها و مشکلات تربیتی کودکان و نوجوانان تا سن بلوغ می‌پردازند. در واقع، روش نویسندگان این کتاب‌ها، آموزش شیوهای عملی به والدین است. هر کتاب فصل‌های متعددی دارد که به زبانی ساده و همه‌فهم، روشی کلیدی از تربیت را توضیح می‌دهد. در این جلد راهکارهایی عرضه شده‌اند که چگونگی رفتار خوب و بدون کج‌خلقی و گریه‌کردن را به مخاطب می‌آموزند.

کتاب حاضر با هدف آشنا کردن مخاطب با رویکردهای متفاوت در زمینۀ هوش و تیز‌هوشی، اهمیت و ضرورت توجه به این گروه، و ویژگی‌ها و نیازهای آن‌ها نوشته َشده‌است. روش‌های متفاوت ارزیابی، آزمون‌های هوش و مزایا و معایب آن‌ها، و ورش‌های آموزشی ویژۀ تیزهوشان در آن بررسی شده‌اند و زمینۀ به‌کارگیری این روش‌ها از طریق الگودهی فراهم شده‌است. در فصل آخر کتاب، وجود هم‌زمان تیزهوشی با ناتوانی‌هایی نظیر نابینایی، ناشنوایی، و ناتوانی یادگیری و مشکلات و معضلات آن دیده می‌شود. نمونه‌هایی از آزمون‌های انفرادی و گروهی هوشی و کاربردهای بجا و نابجای آن‌ها نیز معرفی شده‌اند.

دیدگاه اسلام دربارۀ انسان از دیدگاه‌های دیگر مستقل و با آن‌‌ها متفاوت است. به عبارت‌دیگر، روان‌شناسی اسلامی و به‌تبع آن بهداشت روانی اسلامی، بر اصالت وحی مبتنی است. بنابراین، برای دستیابی به راه‌حل مشکلات روانی باید موضوع را بر پایۀ مبانی اسلامی بررسی کرد. کتاب حاضر در 9 فصل مفاهیم و اصول روان‌شناسی اسلامی را بررسی می‌کند. ماهیت روان در اسلام، و ارتباط با خدا، خود، خلق و طبیعت از جمله مباحث کتاب هستند.