یادگیری

در این کتاب، ضمن اشاره به مبانی جامعه‌شناختی و نظریه‌های یادگیری، دیدگاه‌های موجود در حوزه یادگیری مشارکتی ارائه شده و پژوهش‌هایی آورده شده است که در این زمینه در مناطق مختلف دنیا انجام شده است. به شیوه‌های اجرای یادگیری مشارکتی در کلاس درس و مسئولیت‌های معلمان اشاره شده و تأثیر این نوع یادگیری بر زمینه‌های مختلف تحصیلی و مؤلفه‌های مرتبط با تفکر انتقادی، خلاقیت و انگیزش بررسی شده است.

درباره مفهوم برنامه درسی پنهان دیدگاه‌های متنوعی وجود دارد. در این کتاب تعریف جامعی از آن بر اساس بنیادها و بنیان‌های فلسفی و نظری ارائه شده است. رویکردها و مواضع مرتبط با آن به شکل دسته‌بندی مطرح و روند توسعه و تحقیقات این مفهوم در رشته مطالعات برنامه درسی در کشور بررسی شده است.

کتاب حاضر، ایده محققان در زمینه رشد و تغییر را دنبال کرده و به حوزه جدید انعطاف‌پذیری مغز یادگیرنده پرداخته است و قابلیت انطباق مغز با محیط در حال تغییر را واکاوی نموده است. طبق آموزه‌های کتاب مغز بچه‌ها همیشه در سطح زمان تولد باقی نمی‌ماند، مغز آسیب‌دیده رشد می‌کند و خود را می‌سازد و سلول‌های دیگری جایگزین سلول‌های مرده می‌شوند.

هر انسانی به یادگیری نیازمند است تا بتواند با فکر کردن مشکلاتش را حل کند و با کمک به دوستانش با آنان به‌راحتی زندگی کند. در این داستان اگر «نونو» ماهی کوچولو مثل دوستانش خواندن و بافتن را یاد گرفته بود، هرگز در تور ماهیگیران نمی‌افتاد و از محل زندگی خود دور نمی‌شد.

اقدام‌پژوهی روش تحقیق نظام‌مند است که توانمندی‌های افراد را در طرح مسئله، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری برای رفع یا کاهش مشکل در حوزه شغلی افزایش می‌دهد. این اثر مجموعه‌ای از مقالات و فعالیت‌های تعدادی از معلمان را در بر دارد که در قالب اقدام‌پژوهی و پیرامون مشکلات آموزشی و یادگیری مکتوب شده‌اند.

این کتاب نمایانگر فعالیت تعدادی از معلمان است که کوشش‌های خود را در محیط آموزشی در قالب اقدام‌پژوهی مکتوب کرده‌اند. در این مقاله‌ها مسائلی که در مسیر تکامل آموزشی دانش‌آموزان وجود دارند، شناسایی و در مورد دلایل مشکل اطلاعاتی گردآوری شده و برای رفع آنها راهکارهایی ارائه شده است.

تفکرپژوهی و تقویت علمی پژوهشی معلمان و دانش‌آموزان نیازمند توسعه فعالیت‌های تحقیقی نظام‌مند است. این نوشتار حاصل تلاش معلمانی است که برای بهبود تدریس و رفع مشکلات فرا روی یادگیری دانش‌آموزان، به روش اقدام‌پژوهی فعالیت‌های خود را مکتوب کرده و با شناسایی و معرفی مسائل، راه‌حل‌هایی ارائه نموده‌اند.

جایگاه مطالعه و پژوهش در فرآیند آموزش و پرورش انکارناپذبر است. گسترش طرح‌هایی در این زمینه شکوفایی استعدادهای بالقوه دانش‌آموزان را در پی خواهد داشت. این نوشتار شامل مقاله‌هایی است که چند تن از معلمان تحقیقات خود را در قالب اقدام‌پژوهی ارائه کرده‌اند. مشکلاتی را در حوزه آموزش و پرورش و یادگیری دانش‌آموزان شناسایی، تحلیل و برای رفع آنها پیشنهادهایی ارائه داده‌اند.

اکثر معلمان با مشکل افت کمی و کیفی یادگیری دانش‌آموزان روبه‌رو هستند. در عرصه انتقال دانش مسائلی پیش می‌آید که شناسایی و معرفی آن می‌تواند برای رفع و بهبود کیفیت آموزش مفید واقع شود. این جستار حاصل تلاش چندی از معلمان است که مسائل و مشکلات آموزش و تدریس را تجزیه و تحلیل کرده و برای حل آنها راهکارهایی به صورت مقاله‌هایی اقدام‌پژوهی ارائه کرده‌اند.

مدیریت مدرسه و کلاس درس از مهم‌ترین بخش‌های آموزش در مدرسه است. کتاب حاضر با توجه کردن به این مهم، حدود هشت مقالۀ تحقیقی را به تفصیل شرح می‌دهد و یافته‌ها و پیشنهادهای آن ها را می‌آورد. بعضی از این مقالات عبارت‌اند از: بررسی رابطۀ چندگانۀ عزت نفس، جرئت‌ورزی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر با کمال‌گرایی والدین، بررسی موانع مشارکت اولیا با مدرسه، بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دورۀ ابتدایی، بررسی میزان شناخت معلمان دورۀ ابتدایی از اختلال‌های یادگیری، و ارتباط خوش‌نویسی با نمرات املا. نویسنده در انتهای کتاب قوانین وشرایط مؤثر در یادگیری، موانع یادگیری و نکاتی دربارۀ مدارس چندپایه و راه‌حل بعضی مشکلات آن‌ها را آورده است.